آشنایی با قراردادهای عرضه LNG در مقیاس کوچک (Decoding Small-Scale LNG Supply Contracts)
مجله in detail (شماره 2، 2017):
همراه با آمدن یک سوخت جدید سؤالی به ذهن متبادر میشود: هزینه کردن برای آن تا چه حد منطقی است؟
مقیاس معاملات انجام شده بر روی نفت خام در سطح جهان به گونه ای است که به شفافیت قیمت آن در بازار میانجامد. از آنجا که معیارهای سنجش متعدد و تأمین کنندگان فراوانی در بازار وجود دارند، لذا بستن قراردادهای خرید نفت سنگین (HFO) یا نفت سبک (LFO) کار دشواری نیست.
اما شرایطی که برای بازار سوخت LNG در مقیاس کوچک وجود دارد بسیار متفاوت است. در بسیاری از نقاط دنیا یا هیچ تأمین کننده ای وجود ندارد و یا در بهترین حالت تنها تعداد محدودی یافت میشود. علاوه بر این قیمتهایی که جهت تحویل LNG در مقیاس بزرگ منتشر میشود به ندرت جهت معاملات مقیاس کوچک قابل استفاده است.
جهت فهم قراردادهای LNG در مقیاس کوچک، میبایست درباره قراردادهای LNG در مقیاس بزرگ دانش کافی داشت.
از آنجا که در دنیا مناطق عرضه کننده گاز بهم متصل نبوده و معاملات انجام شده در این حوزه همچنان غیر متداول تلقی میشود، لذا بر خلاف نفت خام بازار گاز را نمیتوان بعنوان یک بازار بین المللی متحدالشکل تصور نمود. از این رو مکانیزم های قیمت گذاری در نقاط مختلف دنیا بصورت متفاوت شکل گرفته است. به عنوان نمونه با وجود اینکه قیمت LNG در آسیا بطور گسترده ای به قیمت نفت خام و یا سبدی از محصولات نفتی وابسته است، قیمت آن در اروپا در ابتدا با قیمت نفت برنت در ارتباط بود، اما در حال حاضر به سبب قابلیت نقدشوندگی و تسویه پذیری بالای معاملات در هاب های گازی NBP انگلستان و TTF هلند، مکانیزم قیمت گذاری LNG نیز به دنبال آنها به صورت فزاینده ای در حال پیشروی به سمت قیمت هاب های معتبر است. در آمریکای شمالی نیز بازارهای گازی بر مبنای هاب فعالیت میکنند، که از این میان هاب Henry از همه شاخص تر است.
وجود اختلاف قیمت در نقاط مختلف دنیا فرصت انجام معاملات سودآور را فراهم میآورد؛ بدین معنی که LNG مازاد در نواحی به فروش خواهد رسید که بیشترین قیمت را داشته باشد. از طرفی طی چند سال آتی عرضه بیش از حد LNG در دنیا وجود خواهد داشت که این امر باعث میشود تا قدرت چانه زنی خریداران افزایش یابد.
خریداران عمده LNG به منظور جلوگیری از ضرر و زیان احتمالی، با داشتن سبد قراردادی از تأمین کنندگان مختلف، از قیمت های خرید خود صیانت میکنند. این چیزی است که خریداران LNG در مقیاس کوچک از آن بی بهره بوده و میبایست به هنگام تنظیم قرارداد خرید به برخی از بندهای آن توجه بیشتری داشته باشند.
تاریخ شروع
از آنجایی که خریداران و فروشندگان متعددی برای LNG در مقیاس کوچک وجود ندارد، لذا تحویل LNG مطابق جدول زمان بندی برای هر دو طرف قرارداد حائز اهمیت و تعیین کننده است. اما در صورتی که در حین این زمان بندی، خریدار یا فروشنده در صدد احداث یک تأسیسات جدید باشند، مشخص نمودن یک تاریخ واقعی جهت آغاز قرارداد از بیشترین اهمیت برخوردار است.
تدارکات
گرایشی که در قراردادهای LNG با مقیاس بزرگ وجود دارد، ارائه گزینه های متنوع و دارای انعطاف جهت مقصدهای طولانی است. خریداران تمایل دارند تا قرارداد خرید را در قالب تحویل FOB (Free On Board) منعقد کنند. این نوع تحویل در مورد قراردادهای LNG در مقیاس کوچک عملاً میسر نیست، چرا که حمل و نقل LNG جهت مسافت های دور به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نبوده و از طرفی تعداد مشتریان نیز محدود میباشد.
مدت قرارداد
مدت قرارداد بر اساس نیازهای مالی و سرمایه گذاری هر یک از طرفین مشخص میشود. برای یک نیروگاه تولید برق با سوخت LNG، این بدان معناست که مدت قرارداد تأمین سوخت میبایست منطبق با مدت قرارداد خرید برق باشد. در قراردادهای LNG مقیاس بزرگ، گرایش بیشتری به بستن قراردادهای کوتاه مدت وجود دارد، اما در خصوص LNG مقیاس کوچک اطمینان از تأمین سوخت در بازه زمانی بلندتر حائز اهمیت است. با این وجود، چنانچه خریدار پیش بینی نماید که تعداد تأمین کنندگان در منطقه افزایش خواهد یافت، بستن قرارداد کوتاهتر میتواند گزینه بهتری باشد.
مقدار قرارداد سالانه
چالشی که در قراردادهای بلند مدت وجود دارد این است که مقدار مورد نیاز LNG ممکن است بطور قابل ملاحظه ای تغییر کند. واحدهای LNG تمایل دارند تا تولید خود را با یک نرخ ثابت انجام دهند و اطمینان حاصل کنند که محموله های تولیدی از جانب خریداران دریافت خواهد شد. از سوی دیگر خریداران نیز میخواهندتا از برآورده شدن نیازهای سوختی خود مطمئن باشند. از این رو در قرارداد یک "مقدار قرارداد سالیانه" (ACQ) تعیین میشود.
زمان بندی
زمان مذاکره قرارداد از این بابت مهم است که در این قراردادها مکانیزمیبه منظور بازنگری بر روی قیمت اولیه جهت بازبینی شرایط بازار نسبت به زمان عقد قرارداد پیش بینی میشود. یک دوره زمانی پایه جهت شاخص قیمت گذاری در قرارداد تعریف میشود که میزان آن بر قیمت های آتی تأثیرگذار خواهد بود.
یک دوره بازنگری نیز به منظور تعیین شاخص قیمت گذاری مشخص خواهد شد.
مکانیزم قیمت گذاری
یقیناً قیمت یکی از مهمترین موارد مذاکره در هنگام بستن قرارداد فروش LNG است.
تعداد کم تأمین کنندگان و تجربه پایین خریداران، اغلب باعث میشود تا فروشندگان به هنگام تصمیم گیری هنگام عقد قرارداد در جایگاه بالاتری قرار گیرند.
قواعد یک قرارداد منصفانه حکم میکند قیمت بگونه ای تعیین گردد تا میزان بازگشت سرمایه قابل قبولی در قبال سرمایه گذاری انجام شده داشته باشد و سود مناسبی بهمراه آورد.
تمایل فروشنده در هنگام عقد قرارداد بر آن است تا قیمت گذاری بر اساس ارزش گاز در بازار تعیین شود، در صورتی که خواست خریدار این است که در بازار رقابتی و میان سایر سوختها منفعتی نصیبش گردد.
قیمت ها به شاخص های متفاوت در نقاط مختلف دنیا وابسته است، و قیمت LNG مقیاس کوچک گاه تحت تأثیر LNG مقیاس بزرگ قرار میگیرد. قیمت ها در منطقه جنوب شرق آسیا عموماً به نفت خام برنت وابسته است، در اروپای شمالی به قیمت هاب TTF، و در نیمکره غربی به هاب Henry.
در معاملات LNG این مسأله کاملاً روشن است که تأمین کنندگان نمیتوانند ریسک قیمت خرید بر مبنای یک شاخص و فروش بر اساس یک شاخص دیگر را بپذیرند.