رویکردی برای ساخت و پیاده‌سازی سیستم‌های هوش کسب و کار Approach to Building and Implementing Business Intelligence Systems

مقدمه

واقعیت اجتماعی اقتصادی سازمانهای امروز، آنها را ملزم به جستجوی ابزارهایی برای تسهیل فرایند کسب اثربخش داده ها، پردازش و تحلیل وسیع آنها از منابع مختلف و پراکنده کرده است تا براساس آن پایه‌ای را برای کشف دانش جدید بنا کنند.

برای سالیان متمادی، سیستم‌های اطلاعات مدیریت(MIS)، سازمانها را در انجام وظایف مختلفشان مورد حمایت قرار داده اند؛ هر چند، امروزه به سیستم‌های اطلاعاتی، توجه کمی می‌شود. تاکنون سیستم‌های اطلاعات مدیریت موجود مانند MIS, DSS, ES, EIS نتوانسته است انتظارات تصمیم گیرندگان سازمانی را، به ویژه در موارد زیر برآورده سازد :

* گرفتن تصمیمات در فوریتهای زمانی

* سد کردن رقابت

* به دست آوردن اطلاعات مختلف با دیدگاه‌های متفاوت

* برای انجام تحلیلهای مداوم روی داده‌های بیشمار و ملاحظه متغیرهای مختلف مربوط به عملکرد سازمان .

به طور ساده، سیستم‌های اطلاعات مدیریت که به آنها اشاره شد، قادر به ایجاد یکپارچگی میان داده‌های مختلف، پراکنده و ناهمگن نبوده اند و همچنین آنها نتوانسته‌اند داده‌ها را با توجه به زمینه‌های وسیع موجود، به گونه‌ای اثربخش تفسیر کنند و قادر به شناسایی مناسب وابستگی‌های موجود میان داده‌های جدید نبوده اند. دلایل موجود حکایت از وجود تکنیکهای نامناسب برای دستیابی، تحلیل، کشف و تفسیر داده‌ها دارد ( شکل ۱).

برای اینکه سازمانها قادر به واکنش سریع در برابر تغییرات بازار باشند، نیاز به سیستم‌های اطلاعات مدیریتی دارند که بتوانند از سازمان و محیط آن تحلیل‌های علت و معلولی مختلف را انجام دهند.

سیستمهای هوش کسب و کار ابزاری را فراهم می‌کنند که براساس آن نیازهای اطلاعاتی سازمان به شکل مناسبی پاسخ داده شود. وظایف اصلی که توسط سیستمهای هوش کسب و کار مورد توجه قرار می‌گیرد، شامل : شناسایی هوشمندانه داده‌های اطلاعاتی، تجمیع آنها و تحلیل چند بعدی داده هایی است که از منابع اطلاعاتی مختلف به دست آمده است. سیستم‌های هوش کسب و کار، داده‌های مربوط به سیستمهای اطلاعاتی درون سازمانی را با داده‌هایی که از محیط سازمان به دست می‌آید، تجمیع می‌کنند. این داده‌های محیطی می‌تواند شامل آمارها، پایگاه‌های اطلاعاتی مربوط به مراکز سرمایه گذاری و مالی و پایگاه‌های داده متفرقه باشند‌. چنین سیستم‌هایی به عنوان رابط‌ها و واسط گرهایی هستند که برای کسب اطلاعات روزآمد، قابل اطمینان و کافی، نسبت به فعالیت‌های مختلف شرکت عمل می‌کنند.

جهت مشاهده متن کامل، فایل ترجمه را دانلود نمایید.

* استمرار سوددهی از فروش محصولات،

* تحلیل هزینه‌ها ،

* نظارت بر محیط اطراف،

* کشف کلاهبرداریها و قانون شکنی‌ها.

هدف‌های سیستم‌های هوش کسب و کار

ممکن است سیستم‌های هوش کسب و کار‌، از دیدگاه‌های مختلف مورد تحلیل قرار گیرند. سازمانها و تصمیم گیرندگان آنها‌، می‌بایستی اجرای سیستم هوش کسب و کار در سازمان را براساس فلسفه و متدولوژی ویژه سازمان انجام دهند. این فلسفه و متدولوژی متکی بر اطلاعات و دانش، ارتباطات گسترده، اشتراک دانش همراه با رویکرد کل نگر و تحلیلی برای فرایندهای کسب و کار سازمان است. فرض شده که سیستمهای هوش کسب و کار، راه حلهایی هستند که مسئول فراهم ساختن اطلاعات و دانش از داده‌ها بوده، موظف به خلق محیطی برای تصمیم گیری اثربخش‌، تفکر و اقدام استراتژیک در سازمانها هستند (‌شکل ۲).

جهت مشاهده متن کامل، فایل ترجمه را دانلود نمایید.

سیستم‌های هوش کسب و کار به دلایل مختلف، متفاوت از سیستم‌های اطلاعات مدیریت مانندDSS ،EIS وES هستند‌، نخست به خاطر اینکه دامنه موضوعی وسیعی را دربرمی گیرند و سپس به خاطر تحلیل‌های چند متغیری و داده‌های تا حدی ساختاربندی شده از منابع مختلف و ارائه چند بعدی داده‌ها.

در ضمن فرض براین است که سیستم‌های هوش کسب و کار، صرف نظر از سطح سازندگان آن، تصمیم گیری را در تمامی سطوح مدیریت، مورد حمایت قرار می‌دهند .

در سطحی راهبردی، سیستم‌های هوش کسب و کار، امکان تنظیم دقیق هدف‌ها و پیگیری تحقق آنها را فراهم می‌سازند. هوش کسب و کار، ارائه گزارشهای مقایسه‌ای مختلف مانند نتایج حاصل از بررسی‌های تاریخی، سودمندی پیشنهادهای خاص، اثربخشی مجاری توزیع اطلاعات همراه با شبیه سازی نتایج مربوط به توسعه و پیش بینی آینده بر پایه برخی پیش فرضها را ممکن می‌سازد.

در سطحی تاکتیکی، سیستم‌های هوش کسب و کار، ممکن است پایه‌ای را برای تصمیم گیری منطبق با مدیریت بازار، مدیریت فروش، مدیریت مالی، مدیریت سرمایه و … به وجود آورند. این سیستم‌ها اجازه می‌دهند که شرکت نسبت به اقدامات آتی‌اش خوشبین بوده و عملکرد تکنولوژیکی‌، مالی و یا سازمانیش را در جهت تحقق هدف‌های راهبردی شرکت و اثربخشی بیشتر آن، اصلاح کند.

در سطح عملیاتی، سیستم‌های هوش کسب و کار برای انجام تحلیل‌های موردی و پاسخ به پرسشهای مرتبط با عملیات مداوم بخشها، برآوردهای مالی به روز شده، فروش و همکاری با فروشندگان، مشتریان و ... مورد استفاده قرار می‌گیرند.

روش شناسی ساخت سیستم‌های هوش کسب و کار

ساخت واجرای سیستم‌های هوش کسب و کار، مستلزم سازمانهایی است که فرهنگ کار در آنها با اطلاعات و فناوریهای آن هماهنگی داشته باشد. در این رابطه به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

* تحقیق مداوم و مستمر درباره نیازهای اطلاعاتی سازمان نیازهای فعلی و آتی.

جهت مشاهده متن کامل، فایل ترجمه را دانلود نمایید.

* به اشتراک گذاری اطلاعات

* توانایی در انجام فراتحلیل‌ها و استفاده از آنها برای مدیریت مناسب.

برای پیشنهاد متدولوژی ساخت و اجرای سیستم‌های هوش کسب و کار، نویسندگان این مقاله، از شیوه‌های کسب و کار تجربه شده به وسیله شرکت‌های موفق در زمینه ساخت سیستم‌های هوش کسب و کار بهره گرفته‌اند. هر مدل جامعی که برای این منظور پیشنهاد شود، ممکن است که مجموعه‌ای از دستورکارها و انواعی از الگوها را به سازمانها معرفی کند. مدل مورد نظر، توجه ویژه‌ای به نقش بهره‌گیران نهایی شرکت دارد که در کل چرخه زندگی سیستم‌های هوش کسب و کار، به طور موثری آن را بکار می‌گیرند. درک درست قدرت تأثیر بهره گیران نهایی شرکت بر روی عملکرد سیستم هوش کسب و کار، به ما اجازه می‌دهد که دو مرحله مهم در رویکرد ساخت و اجرای سیستم‌های مورد بحث را پیشنهاد کنیم:

* ایجاد سیستم هوش کسب و کار

* به کارگیری سیستم هوش کسب و کار

خلق سیستم هوش کسب و کار بیشترین زمان را صرف خودش کرده و این مرحله مستلزم بهره‌گیری از بیشترین منابع مالی و انسانی شرکت در فرایند کلی چرخه زندگی سیستم هوش کسب و کار است. ایجاد سیستم هوش کسب و کار دربرگیرنده مراحل بیشماری، به ویژه مراحل زیراست:

* تعیین اینکه چه کسی عهده‌دار اجرای سیستم است. برای مثال تعیین استراتژی‌های توسعه سیستم هوش کسب و کار،

جهت مشاهده متن کامل، فایل ترجمه را دانلود نمایید.

* انتخاب ابزارهای سیستم هوش کسب و کار،

* طراحی و پیاده سازی سیستم هوش کسب و کار،

* کشف و جستجوی نیازهای اطلاعاتی جدید و کاربردهای دیگر مربوط به سیستم هوش کسب و کار.

مرحله به کارگیری سیستم هوش کسب و کار، به طور برجسته وابسته به درخواست‌های بهره گیران نهایی شرکت است. بیشترین نقش در این مرحله، مربوط به فعالیت‌های ترویج و توسعه سیستم‌های هوش کسب و کار و تحلیل داده‌ها می‌شود. ممکن است که این مرحله در چندین مرحله مختلف، براساس تشخیص بهره‌گیران نهایی شرکت و بر اساس نیازها و وظایف آنها تقسیم شود. اساساً این مراحل شامل موارد ذیل است:

* تحلیلهای منطقی که به شناسایی شرکای زنجیره تأمین کمک می‌کند،

* دستیابی، بازبینی و تحلیل واقعیت‌ها،

* توسعه گزینه‌های مختلف تصمیم‌گیری،

* تقسیم و تشریک مساعی .

* تغییر در اثر عملکرد شرکت .

شناسایی و آماده سازی داده‌ها برای سیستم هوش کسب و کار

جهت مشاهده متن کامل، فایل ترجمه را دانلود نمایید.

در این مرحله، ضروری است که همه سیستم‌های اطلاعاتی و بانک‌های داده مورد استفاده یک شرکت معین تشخیص داده شوند. هنگام انجام چنین تشخیصی، ضروری است که چند دستور مهم را در نظر داشته باشیم:

* یافتن داده‌هایی که در سیستم‌های اطلاعاتی وجود دارند واز دیدگاه تحلیل‌هایی که انجام گرفته‌اند، بی‌اهمیت شناخته شده‌اند.

* یافتن روابط بین داده‌ها در سیستم‌های اطلاعاتی مختلف،

* تشریح ساختار منطقی داده‌هایی که در سیستم اطلاعاتی یافت می‌شوند. نه تنها باید به ساختار آنها توجه زیادی شود، بلکه به رابطه آنها با فرایندهای کسب و کار نیز باید توجه کرد.

* یافتن مکانها یا وضعیت‌هایی که در داده‌ها ایجاد خطا می‌کنند (مثلاً احتمال تناقض بین داده‌ها).

جهت مشاهده متن کامل، فایل ترجمه را دانلود نمایید.

طراحی و اجرای سیستم هوش کسب و کار

در مرحله طراحی و اجرای سیستم هوش کسب و کار، دامنه‌ای از فعالیتها انجام می‌پذیرد. میزان تلاشی که در این باره صورت می‌گیرد، ارتباط مستقیم با پیچیدگی سیستم و سطح محبوبیت آن دارد؛ هر چند در اکثر موارد، خلق یک برنامه کاربردی مربوط به هوش کسب و کار، نیازمند زمان زیادی است. این مدت زمان، نه تنها صرف طراحی واسط‌های اختصاصی برای برقراری ارتباط بین سیستم هوش کسب و کار و پایگاه‌های اطلاعاتی دیگر می‌شود، بلکه شامل اطمینان یافتن از میزان منطقی بودن و سازگاری برنامه کاربردی هوش کسب و کار نیز می‌شود.

مرحله مهم دیگری که در ارتباط با طراحی سیستم هوش کسب و کار وجود دارد، ساختن پایگاه داده‌ای است که دو وظیفه مهم را بر عهده دارد : فراهم ساختن مخزنی از داده‌ها که برای تحلیلهای آتی از آن بهره گرفته می‌شود و فراهم سازی پایگاهی برای سیستم هوش کسب و کار.

برای اطمینان یافتن از اینکه یک پایگاه داده به طور منظم براساس داده‌های حاصل از سیستم‌های انتقالی به روز می‌شود یا نه، ضروری است، مکانیزمهای ورود داده ایجاد شود. چنین مکانیزمهایی باید امکان ورود همه داده‌ها را فراهم کرده، به کاربران اجازه ورود داده‌های اضافی را بدهند تا سیستم‌های منبع از این راه به مرور غنی تر شوند. هرگز این‌گونه نیست که ورود داده‌های اضافی، به سیستم‌ها و مکانیزمهای منبع، بار اضافی تحمیل کند‌. مکانیزمهای انتقال داده به طور همزمان وظیفه کنترل آن را بر عهده دارند که وظیفه‌ای در جهت همسان‌سازی داده‌ها است. در موارد زیادی، مکانیزمهای مورد بحث زمینه یافتن ناسازگاریها و خطاها را در مرحله اجرا، فراهم می‌کنند.

جهت مشاهده متن کامل، فایل ترجمه را دانلود نمایید.